Apple in India: best सफरचंद आता भारतामध्ये कसे ते वाचा.
बिदरच्या जमिनीवर काश्मीरी सफरचंद पिकवता येईल , याची कल्पना कोणीही केली नव्हती , पण ही पूर्वकल्पना धुडकावून लावण्यात एक शेतकरी यशस्वी झाला आहे. तो त्याच्या ७ एकर शेतात काश्मीर मेलोसस डोमेस्टिका जातीचे सफरचंद पिकवत आहे. बीदर जिल्ह्यातील हुमनाबाद तालुक्यातील घाटबोराळ गावचे रहिवासी असलेले अप्पाराव दिगंबराव भोसले, जे फक्त इयत्ता 7 वी पर्यंत शिकलेले आहेत, त्यांना लहानपणापासूनच शेतीची आवड आहे. सुरुवातीला ते तूर आणि ज्वारी ही पारंपरिक पिके घेत असत आणि नंतर त्यांनी बागायती पिकांचा अभ्यास केला. त्यांनी पंजाब , हरियाणा, महाराष्ट्र आणि आंध्र प्रदेशला भेट दिली जिथे त्यांनी वेगवेगळ्या पिकांचा अभ्यास केला. त्याने हिमाचल प्रदेशातून प्रत्येकी 210 रुपयांना सफरचंदाची रोपे खरेदी केली आणि वाहतुकीसाठी 9,000 रुपये खर्च केले. आणि अजून एका शेतकर्‍यांनी ते करून दाखवल ते आहेत महाबळेश्वर तालुक्यात असलेल्या खिंगर या गावचे अनिल दुधाने हे उच्चशिक्षित तरुण आहेत व त्यांनी इंजिनिअरिंग पर्यंतचे शिक्षण घेतले आहे. परंतु इंजिनिअरिंग करून नोकरी शोधण्यापेक्षा त्यांनी शेतीमध्ये काहीतरी करावे अशी मनामध्ये इच्छा बाळगली . सध्याची तरुणाई गेल्या काही वर्षापासून मोठ्या प्रमाणावर शेतीकडे वळू लागले असून आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून वेगवेगळी भाजीपाला पिके तसेच फळबागांच्या लागवडीच्या माध्यमातून खूप चांगला नफा मिळवताना दिसून येत आहेत. यामध्ये जर आपण पाहिले तर बहुतेक तरुण हे उच्चशिक्षित असून नोकऱ्यांची उपलब्धता कमी असल्यामुळे नोकऱ्यांच्या मागे न लागता घरच्या शेतीचा व्यावसायिक दृष्टिकोनातून वापर करून जास्तीत जास्त नफा कसा मिळवता येईल या दृष्टिकोनातून प्रयत्न करत आहेत व यशस्वी देखील होत आहेत. यामध्ये वेगवेगळ्या फळबागांच्या लागवडीचा विचार केला तर काही तरुण शेतकरी ड्रॅगन फ्रुट पासून तर स्ट्रॉबेरी आणि डाळिंब तसेच द्राक्ष, पेरू सारख्या फळबागांकडे मोठ्या प्रमाणावर वळले असून काही तरुणांनी तर सफरचंदाची लागवड देखील यशस्वी केलेली आहे. अगदी याच पद्धतीने जर आपण महाबळेश्वर तालुक्यातील खिंगर या गावचे अनिल दुधाने या उच्चशिक्षित असलेल्या तरुण शेतकऱ्याची यशोगाथा पाहिली तर या शेतकऱ्याने चक्क सफरचंदाची लागवड यशस्वी केली आहे.
अनिल दुधाने यांनी सफरचंदाची लागवड केली यशस्वी :
याबाबत सविस्तर वृत्त असे की, महाबळेश्वर तालुक्यात असलेल्या खिंगर या गावचे अनिल दुधाने हे उच्चशिक्षित तरुण आहेत व त्यांनी इंजिनिअरिंग पर्यंतचे शिक्षण घेतले आहे. परंतु इंजिनिअरिंग करून नोकरी शोधण्यापेक्षा त्यांनी शेतीमध्ये काहीतरी करावे अशी मनामध्ये इच्छा बाळगली व त्यातूनच त्यांना सफरचंद लागवडीची कल्पना सुचली. लागलीच यासाठी कामाला ते लागले व याबद्दल माहिती मिळवायला सुरुवात केली . व सर्व माहिती मिळवून सफरचंद लागवड करण्याचा निर्णय अखेरीस त्यांनी घेतला. याकरिता त्यांनी हिमाचल प्रदेश या राज्यातून दर्जेदार सफरचंदाचे रोपे उपलब्ध केली. त्यांनी सफरचंदाची लागवड प्रयोग म्हणून राबवण्यासाठी हिमाचल येथून रेड डिलिशियस, मॉकीटोश, रेड अंबरी आणि हार्मोन 99 या जातींची 20 रोपे आणली . व साधारणपणे दोन वर्ष अगोदर त्यांनी त्यांच्या शेतामध्ये लागवड केली. विशेष म्हणजे कुठल्याही प्रकारचे रासायनिक कीटकनाशक व खतांचा वापर न करता त्यांनी फक्त वापर करून आवश्यक ते सूक्ष्म अन्नद्रव्य व्यवस्थापन ठिबकच्या माध्यमातून केले व सफरचंदाचे प्रभावीपणे उत्पादन घेतले.आज झाडांना लगडली आहेत मोठ्या प्रमाणावर सफरचंद त्यांनी वेगवेगळ्या जातीची सफरचंदाची लागवड त्यांच्या शेतात केली असून त्यातील हार्मोन 99 या सफरचंदाच्या प्रजातीचे झाडे सफरचंदांनी लगडली असून ते आता काढणीला आले असल्याचे देखील त्यांनी सांगितले.या वीस झाडांना चांगल्या पद्धतीने फळधारणा झाल्यामुळे येणाऱ्या भविष्यकाळात सफरचंदाच्या लागवड क्षेत्रात वाढ करण्याचा त्यांचा विचार असल्याचे देखील त्यांनी सांगितले. तसेच या सर्व जातींपैकी हार्मोन 99 ही सफरचंदाची प्रजात उत्तम असल्याचे देखील त्यांनी म्हटले आहे. अशा पद्धतीने मनामध्ये वेगळे करण्याची इच्छा असली व ती पूर्ण करण्यासाठी आवश्यक माहिती मिळवून जर सुरुवात केली तर यश मिळते हे अनिल दुधाने यांच्या उदाहरणावरून आपल्याला दिसून येते.
अप्पाराव दिगंबरराव भोसले यांनी अशी केली लागवड :
त्याने हिमाचल प्रदेशातून प्रत्येकी 210 रुपयांना सफरचंदाची रोपे खरेदी केली आणि वाहतुकीसाठी 9,000 रुपये खर्च केले. त्यांनी त्यांच्या 7 एकर शेतात एकूण 222 रोपे लावली, प्रत्येक रोपामध्ये 14 फूट अंतर ठेवले. त्याने चिन्हांकित जागेवर खड्डे खणले, प्रत्येक खड्डा खत म्हणून गुरांच्या शेणाने भरला, मातीने झाकून त्यामध्ये रोपे लावली. गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये त्यांनी वृक्षारोपण पूर्ण केले आणि आता मे 2022 मध्ये झाडे 8 ते 10 फूट उंच वाढली आहेत. त्याने आपल्या शेतात 2 बोअरवेल खोदल्या आहेत आणि पिकांना आणि झाडांना पाणी देण्यासाठी ठिबक सिंचनाचा अवलंब केला आहे . आप्पाराव आणि त्यांची पत्नी कस्तुरीबाई यांनी गायी आणि म्हशींचे पालनपोषण केले असून दररोज 20 लिटर दूध विकले जाते. सफरचंदाच्या शेतात शेण खत म्हणून वापरले जाते. “प्रत्येक झाडाने 20 ते 25 सफरचंदांचे उत्पादन घेतले आहे आणि ते आता पिकू लागले आहेत,” असे आप्पाराव म्हणाले, जे शेतकऱ्यांसाठी नवीन, फायदेशीर फळे आणि भाज्या वापरण्याची प्रेरणा आहेत. त्याने सफरचंदच्या शेतावर आतापर्यंत 5.5 लाख रुपये खर्च केले आहेत आणि त्याला 8 ते 10 लाख नफा अपेक्षित आहे .